VILHELM LAURITZEN
Vilhelm Theodor Lauritzen was een van de meest belangrijke architecten van Denemarken en grondlegger van het Deense modernisme. Veel van zijn projecten gelden ook nu nog als blijvende voorbeelden van wat toen een nieuwe en revolutionaire benadering van architectuur was, waarbij de vorm de functie volgde. Gedurende zijn hele carrière hield hij vol dat architectuur een toegepaste kunst moet zijn die iedereen dient, niet alleen de bevoorrechten.
Tot Lauritzens beroemdste en meest geprezen werken behoren de eerste terminal van de luchthaven van Kopenhagen (1939), die nu bekend staat als de Vilhelm Lauritzen Terminal, het omroepgebouw Radiohuset in Frederiksberg (1945), het muziekpodium Vega in Kopenhagen (1956) en de Deense ambassade in Washington D.C. (1960).
Vilhelm Lauritzen werd op 10 september 1894 geboren in Slagelse, Denemarken. Hij studeerde in 1912 af aan de Sorø Akademi en in 1921 aan de Royal Academy of Fine Arts School of Architecture in Kopenhagen.
Het jaar daarop richtte hij Tegnestuen Vilhelm Lauritzen (tegenwoordig Vilhelm Lauritzen Architects) op. Zijn studiereizen naar Spanje en Griekenland hadden een grote invloed op zijn latere werk, waaronder zijn eerste grote opdracht, het warenhuis Daells Varehus. Dit was een wedstrijd die hij in 1922 won in samenwerking met architect Frits Schlegel.
Zijn ontwerpen drukken een duidelijk idee uit dat ruimtes en vormen generaties lang mee moeten gaan. Je moet zijn architectuur zien in de context van zijn tijdgenoten om ten volle te beseffen hoe baanbrekend die was. Architectuur heeft zich lang gericht op de vormen en versieringen van gebouwen.
De aanpak van Vilhelm Lauritzen was er meer een van bruikbaarheid. Met zijn vrije denken en focus op functionaliteit creëerde hij zulke eenvoudige, zeer functionele oplossingen dat je bij de eerste aanblik het risico loopt zijn genialiteit over het hoofd te zien.
Toen Lauritzen in 1936 begon met het ontwerpen van de eerste luchthaventerminal in Kastrup, Kopenhagen, stond de commerciële luchtvaart nog in de kinderschoenen. Er was geen model voor hoe een luchthaven eruit moest zien. Met zijn functionalistische aanpak verdeelde hij het gebouw in een luchtzijde en een landzijde. De ingang en het verkeer langs het gebouw bevonden zich aan de landzijde, terwijl het luchtverkeer en de gates zich aan de luchtzijde bevonden. En vandaag de dag is dit nog steeds hoe de overgrote meerderheid van de luchthavens in de wereld zijn ontworpen.
Een ander beroemd werk van Lauritzen is Radiohuset uit 1945. Tegenwoordig staat het op de monumentenlijst als een internationaal erkend totaalontwerp dat van binnenuit volledig is uitgedacht, van het meubilair en de deurklinken tot aan de modernistische bouwstijl. Het gebouw is een van de meest geslaagde voorbeelden van functionalisme, waarbij de verschillende functies, zoals de foyer, concertzaal en kantoren, herkenbaar zijn in de vorm van het gebouw zelf. De geluidsstudio's zijn ontworpen als in elkaar passende doosjes, waarbij de muren en funderingen geen parallelle wanden hebben om optimale akoestiek en geluidsisolatie te garanderen.
Het gebouw drukt een gevoel van tijdloosheid en duurzaamheid uit, en de detaillering van het ontwerp is buitengewoon toegewijd. De gevel is gemaakt van duurzaam zandsteen, terwijl het interieur is uitgevoerd in Groenlands marmer, messing en teakhout, dat er nog altijd prachtig uitziet. Dit geldt ook voor het plafond van de foyer, waar koeienhuid over minerale wol is gespannen. Ook vandaag de dag zijn de gangen nog steeds gevuld met muziek van de studenten van het Koninklijke Deense Conservatorium.
Het modernistische talent van Lauritzen omvatte ook interieurontwerp, waarbij hij van alles creëerde, van deurklinken, asbakken en leuningen tot lampen, banken en stoelen. Verschillende meubelstukken werden ontworpen in samenwerking met architect Finn Juhl, die 11 jaar lang, van 1934 tot 1945, in zijn ontwerpstudio werkte.
Vilhelm Lauritzen werd ridder 1e graad in de Orde van de Dannebrog en werd onderscheiden met de Eckersberg-medaille in 1941, de C. F. Hansen-medaille in 1954 en de Academic Architects' Association Medal of Honour in 1964. Hij overleed in 1984 in Denemarken op 90-jarige leeftijd.